Autoportret me cigare, 1895, Edvard Munch
Konteksti historik dhe artistik
Në fund të shekullit të XIX, cigarja ishte në qendër të forcave kulturore dhe sociale. Autoportreti i Munch me cigare (1895), i krijuar dy vite pas "Britmës", reflekton psikologjinë e tij dhe tensionet e kohës.
Reagimi kritik
Në Oslo, mjegullnaja e portretit u pa si e papërshtatshme dhe e rrezikshme për shoqërinë. Johan Scharffenberg, një student mjekësie, e cilësoi Munch si "jo normal," duke pasqyruar një qëndrim konservator ndaj artit.
Moralizimi i artit
Max Nordau, në librin "Degjenerimi", e sulmoi artin modern si helmuese për shoqërinë. Ai dhe Scharffenberg e shihnin cigaren si simbol të dekadencës, njësoj si alkoolin dhe format e tjera të vetëkënaqësisë.
Cigarja si simbol bohem: Për Munch dhe artistët e tij bashkëkohës, cigarja nuk ishte degjenerim, por simbol rebelimi kundër vlerave borgjeze dhe puritanizmit. Ata e shihnin si pjesë të një jete artistike më të lirë dhe krijuese.
Evolucioni i cigareve
Në vitet 1890, cigarja nuk ishte aq popullore, kryesisht për shkak të dominimit të purove. Makineria e shpikur nga James Albert Bonsack ndihmoi në prodhimin masiv, duke e bërë cigaren më të përhapur mes klasave punëtore.
Bohemizmi dhe alternativa ndaj borgjezisë
Munch dhe rrethi i tij hoqën dorë nga jetesa tradicionale, duke preferuar kafenetë, klubet e natës dhe cigaret si pjesë e stilit të tyre të lirë të jetesës.
Cigarja dhe arti
Në gravurat e Munch, cigarja shfaqet shpesh si pjesë e mjediseve bohemiane, ku artistët dhe intelektualët debatonin mbi artin dhe idetë moderne.
Subjektiviteti dhe ekspresionizmi
Për Munch, arti duhej të reflektonte përvojat e tij subjektive, duke u larguar nga natyralizmi dhe impresionizmi. Ai përpiqej të kapte emocionet e ankthit dhe depresionit që e shoqëronin.
Cigarja dhe shëndeti mendor
Në atë kohë, besohej se cigarja shkaktonte çmenduri dhe neurasteni. Studimet e mjekëve si Dr. L. Bremer dhe Theodor Billroth e lidhën cigaren me rritjen e sëmundjeve nervore.
Një sfidë ndaj normave
Autoportreti i Munch me cigare është një deklaratë artistike që sfidon moralizmin e kohës. Ai e përdor efektin e mjegullës së tymit për të përçuar atmosferën e ankthit dhe për të ironizuar perceptimin e tij si një figurë e "degjeneruar".
Burimi: https://www.youtube.com/watch?v=Iu2L7oA9QRg